فلزیاب چیست و چگونه کار می کنند؟
دستگاه فلزیاب وسیله ای برای پیدا کردن اجسام فلزی مخفی شده درون زمین .دیوار و … است.دستگاه فلزیاب یک میدان مغناطیسی در اطراف دیسک جستجوگر خود ایجاد می کند.در زمانی که جسم فلزی در محدوده میدان مغناطیسی تغییر یافته و دستگاه فلزیاب با احساس این تغییرات متوجه وجود فلز در اطراف دیسک خود می شود و انرا اشکار میکند.هرچه شدت میدان مغناطیسی تولید شده توسط دستگاه بیشتر باشد عمق کشف فلز بیشتر خواهد شد.لازم به ذکر است که عمق کاوش توسط فلزیاب با توجه به جنس فلز و اندازه وشکل فلز تغییر می کند(کمتر یا بیشتر می شود).به عبارت دیگر می توان گفت فلزیاب ها ابزارهای الکترونیکی و یا مکانیکی هستند که بر اساس قوانین مختلف فیزیکی بسته به کاربرد ومیزان حساسیت و نوع کاربرد و طراحی به فلزی خاص یا همه ی انواع فلزات حساسیت نشان می دهند و امکان کشف فلزات مدفون در خاک و یا دیگر اجسام را ممکن می سازند.
اغلب فلزیاب های حرفه ای قادرند در عمق بین ۱ تا ۲ متری نوع فلز را شناسایی کنند.فلزیاب های پیشرفته همچنین قادرند اندازه فلز مدفون شده مثلا سکه کوچک یا بزرگ را از هم تشخیص دهند.
گنج های زیر خاکی هدف بسیاری از افرادی است که از فلزیاب ها استفاده می کنند،اما اغلب فقط فلزهای بی ارزش را در زیر زمین پیدا می کنند. فلزیاب می تواند برخی فلزها را موقعیت یابی کند،اما نمی تواند فلزات باارزش را از فلزات معمولی تشخیص دهد بجز دستگاههایی که تفکیک جاست گولد Just Gold دارند.
فلزیاب بوسیله یک سر اشکارساز (که معمولا” یک سیم پیچ الکتریکی در نزدیکی سطح زمین است) کار می کند.میدان مغناطیسی که بوسیله این سیم پیچ به وجود می اید،در خاک نفوذ می کند، اگر میدان از اهن و فولاد یا فلزات خاص دیگر عبور کند، یک جرین ضعیف در فلز ایجاد می نماید. این جریان متقابلا” میدان مغناطیسی تولید می کند که از همان سیم پیچ یا سیم پیچ دیگری در سر فلزیاب عبور می کند و سیگنال ضعیفی را در این سیم پیچ ایجاد می کند. قطعات حساس الکترونیکی این سیگنال را اشکار نموده و یک لامپ یا عقربه یا صدای هشداردهنده را در گوشی فعال می کنند، این نشانگر یافتن یک جسم فلزی است.
تکنولوژی مورد استفاده در فلزیاب ها
با توجه به پیشرفت روزافزون صنعت ساخت فلزیاب ها و کاربردهای متنوع ان ها در رشته ها و علوم گوناگون، هر فلزیاب با تکنولوژی ساخت منحصر به فرد خود ارائه می شود. در این فصل از کتاب به بررسی سیستم ها و تکنولوژی های به کار رفته در دستگاه های فلزیاب ها می پردازیم اما لازم به ذکر است توضیحات مربوط به سیستم های شایع تر و پرکاربردتر با دقت و تفصیل بیشتری مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
تقسیم بندی فلزیاب ها از نظر خروجی:
- انالوگ
- دیجیتال
- تصویری
چه نوع فلزیاب هایی وجود دارد؟
- فلزیاب های الکترومغناطیسی فلزیاب های الکترومغناطیسی بر اساس یکی از دو فناوری جستجو کار می کنند
- فلزیاب های دوربرد. فلزیاب های دوربرد از آنتن های جستجو برای دریافت سیگنال های هدف استفاده می کنند
- فلزیاب های تصویربرداری سه بعدی
- فلزیاب های چند سیستمی
- فلزیاب های فرکانس بسیار پایین (VLF)
- فلزیاب های القای پالس (PI)
فلزیاب های دوربرد
فلزیاب های دوربرد از آنتن های جستجو برای دریافت سیگنال های هدف استفاده می کنند. این دستگاه ها با میدان بسیار گسترده ای مشخص می شوند. اسکن و عمق جستجوی بالایی در مقایسه با انواع دیگر طلایاب ها دارند. استفاده از دستگاه‌های دوربرد آسان است نتایج جستجو با تخمین عمق اهداف را نشان میدهند.
فلزیاب های تصویربرداری سه بعدی
فلزیاب های تصویربرداری سه بعدی دستگاه هایی هستند که از پروب های مخصوص برای اسکن زمین استفاده می کنند سپس نتایج اسکن معمولاً بر روی صفحه رایانه یا تبلت در یک نمودار سه بعدی نمایش داده می شود. با این حال، این دستگاه ها با دقت بالا و پوشش میدان گسترده ای از اسکن و ویژگی های متعدد مشخص می شوند که نتایج دقیق را برای جستجوگر حرفه ای نشان میدهد.
فلزیاب های چند سیستمی
برخی از دستگاه های فلزیاب و طلایاب وجود دارند که ممکن است حاوی بیش از یک سیستم جستجو باشند. با این حال، از فناوری های مختلف در یک دستگاه استفاده می کند گزینه های جستجو برای برنامه های مختلف استفاده می شود.
مثال: اسکنر سه بعدی Gold Star شامل ۸ سیستم جستجو است:
– ۸ سیستم جستجو برای همه کاربردهای فلزیاب از جمله:
سیستم سنجش دستی – سنجش قابل کنترل – سیستم سنجش خودکار – سیستم یونی – سیستم بیونیک – سیستم اسکن زمینی سه بعدی – سیستم اسکن جریان زنده – سیستم موقعیت‌یابی هدف دقیق
فلزیاب های فرکانس بسیار پایین(VLF)
این روش رایج ترین تکنولوژی فلزیابی است. در این نوع فلزیاب ها ۲ نوع سیم پیچ مجزا وجود دارد:
سیم پیچ فرستنده : این سیم پیچ حلقه بیرونی است و جریان برق با فرکانس ۶/۶ کیلو هرتز در ان جریان دارد.
سیم پیچ گیرنده : این سیم پیچ حلقه درونی است. این سیستم بعنوان انتن گیرنده رفتار می کند. جریانی که از سیم پیچ فرستنده عبور می کند، یک میدان الکترومغناطیسی به سمت پایین ایجاد می کند. فلزاتی که در این میدان قرار می گیرند، بخاطر خاصیت القای الکترومغناطیسی از خود میدان مغناطیسی ضعیفی تولید می کنند. سیم پیچ گیرنده این سیگنال ها را دریافت می کند و پس از تقویت به جعبه کنترل می دهد تا سیگنال ها در انجا تجزیه و تحلیل شوند. فلزیاب بطور تقریبی با توجه به قوی یا ضعیف بودن میدان القایی می تواند تشخیص دهد که فلز در چه عمقی از زمین قرار دارد.
فلزیاب القای پالس (PI)
فلزیاب القایی پالس معمولاً توسط افراد امنیتی برای شناسایی سلاح های مخفی استفاده می شود. اگر برای یک ایست بازرسی در جاده متوقف شده اید و نگهبانانی را می بینید که با فلزیاب در اطراف ماشین شما قدم می زنند، احتمالاً از نوع القای پالس استفاده می کنند. بر خلاف VLF که دارای دو سیم پیچ متفاوت است، PI دارای یک یا مجموعه ای از سیم پیچ ها است که به عنوان یکی کار می کنند. از اکولوکاسیون استفاده می کند که در آن واکنش ساخته شده توسط فلز به شکلی از “پالس” پاسخ می دهد. اگر به دنبال شکار در خاک بسیار معدنی هستید بهترین کار شما استفاده از دستگاه PI است زیرا عملکرد بهتری نسبت به VLF دارد.
فلزیاب های فرستنده و گیرنده (TR)
فلزیاب های فرستنده – گیرنده از یک دیسک فرستنده در جلو و یک دیسک گیرنده در عقب دستگاه که معمولا” به شکل مربع هستند تشکیل شده اند. این نوع فلزیاب ها قدرت تفکیک ندارند و فقط برای کشف فلزات بزرگ مانند لوله های اب و توده های بزرگ فلزی طراحی شده اند و به ان ها گاهی انبوه یاب گفته می شود. کار کردن با این فلزیاب ها مشکل بوده و به دلیل دشوار بودن تنظیم دستگاه، خطای زیاد، گم کردن هدف، خطا در تعیین محل دقیق فلز، از استقبال عمو برخوردار نبوده اند.
این فلزیاب که از خاصیت Transmitter استفاده می کند موج ارسالی خود را درون زمین فرستاده و دریافت انرا توسط دیسک بزرگی که پشت دستگاه قرار گرفته دریافت می کند. این فلزیاب برای پیدا کردن لوله های گاز و نفت طراحی شده است.
بالانس زمین چیست؟
ساختار خاک از منطقه ای به منطقه دیگر متفاوت است. به عنوان مثال، برخی از خاک ها ممکن است بیش از حد دارای مواد معدنی آهن، برخی از توف های آتشفشانی، و برخی از خاک های تمیز غیر معدنی باشند. آشکارساز باید با تمام این ساختارهای خاک سازگار شود و در هر زمینی به طور پایدار کار کند. برای تعادل زمین می توان گفت که آشکارساز زمین را تشخیص می دهد.
سه نوع اصلی بالانس زمین وجود دارد:
- بالانس زمین دستی – تنظیم تعادل زمین را به صورت دستی تنظیم کنید تا حداقل میزان سیگنال زمین شنیده شود.
- بالانس زمین خودکار – آشکارساز به طور خودکار بهترین تنظیم تعادل زمین را تعیین می کند. این سریع، ساده و دقیق تر از تعادل زمین است.
- ردیابی بالانس زمین – آشکارساز به طور مداوم تنظیمات تعادل زمین را در حین تشخیص تنظیم می کند. این تضمین می کند که تنظیم تعادل زمین همیشه درست است.
اگر بالانس زمین را اشتباه انجام دهم چه اتفاقی می افتد؟
اگر تعادل زمین به اشتباه تنظیم شود، دستگاه به طور پایدار کار نمی کند. هنگام تماس با زمین سیگنال های جعلی می دهد. مهمتر از همه، عمق را از دست می دهد. به عنوان مثال، اگر دستگاه یک سکه را از ۴۰ سانتی متر بردارد، ممکن است در صورت تنظیم اشتباه زمین، به ۲-۳ سانتی متر کاهش یابد. به همین دلیل تعادل زمین در آشکارسازها بسیار مهم است.
تفکیک فلزیاب و گنج یاب
تشخیص فلزیاب یا DISC یک ویژگی رایج در میان فلزیاب های نسبتا جدیدتر است که به وسیله آن می توان فلزات خاصی را نادیده گرفت تا از اشیاء معمولی اما کم ارزش جلوگیری شود. DISC مدرن اغلب با کنار گذاشتن سیگنال های دریافتی از فلز آهن شروع می شود، به سمت فویل قلع و سپس درب بطری های فولادی می رود و در نهایت به انواع مختلفی از شناسایی سکه های مختلف، حلقه های طلا و احتمالاً سایر فلزات گرانبها منتقل می شود.
مهم ترین پارامترها در خرید فلزیاب
- ثبات و پایداری
- عمق زنی بالا
- نوع تفکیک دستگاه
- قیمت فلزیاب
- تست طلایاب در انواع خاک ها
قیمت فلزیاب ارزان مهم ترین فاکتور از نظر ایرانیان
همانطور که مشاهده کردید قیمت طلایاب worlddetector فلزیاب okm، قیمت فلزیاب fisher، قیمت فلزیاب garrett، قیمت فلزیاب minelab و … نسبت به طلایاب های شرکتی متاسفانه در بازار ایران بیش از حد منطقی است زیرا که بنابر ارزش روز ارز قیمت گذاری میشود. که سایت ها در لیست زیر آمده اند
https://www.garrett.com/
https://www.okmdetectors.com/
https://www.garrett.com/
فاکتورهای عمق شناسایی در خرید گنج یاب
برای خرید فلزیاب حتما باید به عمق زنی آن دقت کنیم. رایج ترین سوال در مورد دستگاه ها این است که “تا چه اندازه عمیق می شوند؟” پاسخ ساده این است: «به همان عمق قطر سیم پیچ”. بنابراین آشکارسازهایی با سیم پیچ های بزرگتر عمق بیشتری را تشخیص می دهند. با این حال، عمق تشخیص به فناوری آشکارساز و بسیاری از عوامل محیطی نیز بستگی دارد. عمقی که یک طلایاب می‌تواند هدف را شناسایی کند به عوامل مختلفی بستگی دارد:
- اندازه هدف: اهداف بزرگ را می توان عمیق تر از اهداف کوچک شناسایی کرد.
- شکل هدف: اشکال دایره ای مانند سکه ها و حلقه ها را می توان عمیق تر از اشکال بلند و نازک تشخیص داد.
- جهت گیری هدف: یک سکه افقی (مثلاً صاف خوابیده) را می توان عمیق تر از یک سکه عمودی (مثلاً روی لبه) تشخیص داد.
- مواد هدف: فلزات با رسانایی بالا (مانند نقره) را می توان عمیق تر از فلزات کم رسانا (مانند سرب یا طلا) شناسایی کرد.