پس از گرفتن حکم جلب چه کنیم؟

در پروسه دادرسی به پرونده هایی که فرد به عنوان متهم شناخته شده یا اتهام به وی وجود دارد، صدور حکم جلب توسط دادگاه ممکن است؛ این پرونده ها می توانند شامل دعاوی کیفری مانند کلاهبرداری، سرقت، جعل یا شامل دعاوی حقوقی مانند عدم پرداخت مهریه، عدم تخلیه ملک و… باشند.

صدور این حکم می تواند برای بازجویی و بررسی های بیشتر برای پیشروی پرونده قضایی باشد یا برای اجبار فرد به دریافت مجازات جرم ارتکابی اش. در طی مقاله «پس از گرفتن حکم جلب چه کنیم؟»، چیستی، انواع و نحوه ی اجرای حکم جلب با استناد به مواد قانونی و تحت نظر بهترین وکیل کیفری کرمان نگاشته شده است.

حکم جلب چیست؟

کلمه جلب در فرهنگستان لغت به معنای احضار، احضاریه و توقیف است؛ اما در كتب و از سوی سازمان های حقوقی ‌کشور تعريف مشخصى براى حكم جلب وجود نداشته و به همین دلیل به تعاريف كشورهاى ديگر بسنده مى شود؛ سازمان های حقوقی کشور فرانسه حکم جلب را بدین شرح معرفی می کنند:

«حکم جلب دستگیری و هدایت فوری متهم به مراجع قانونی به دستور بازپرس می‌ باشد.» این تعریف با قوانین کشور منافاتی نداشته و معتبر است.

بنابراین عبارت حکم جلب در اصطلاح حقوقی، به معنای دستگیری مجرم یا متهمی است که از شرکت در جلسات دادگاه و پاسخگویی به قاضی سر باز می زند؛ صدور این حکم بسته به تشخیص قاضی بوده و توسط مامورین رسمی انجام می شود. هرگونه جعل این حکم یا اقدام به این عمل بدون حکم یا بدون مامورین رسمی، پیگرد قانونی دارد.

انواع حکم جلب

قبل از پاسخ به سوال اساسی مقاله، ابتدا باید انواع این حکم آشنا شد؛ در این بخش از مقاله به بررسی انواع حکم جلب از جنبه های نوع دادرسی و نوع دعوی پرداخته شده است.

انواع حکم جلب از نظر نوع دادرسی

1. حکم جلب عادی: در صورت مشخص بودن نشانی منزل مجرم یا متهمی که از رفتن به محضر بازپرس خودداری می کند، حکم جلب عادی برایش صادر می شود؛ بدان معنا که تنها نزدیکترین مرکز پیگیری حکم جلب به منزل متهم مسئول پیگیری فرآیند جلب است.

2. حکم جلب سیار: در بعضی پرونده ها مجرم یا متهمی که حکم جلب باید برایشان صادر شود، نشانی منزل مشخصی ندارند یا نشانی منزل ثبت شده ولی متهم فراری است؛ حکم جلبی که برای چنین پرونده هایی صادر می شود از نوع حکم جلب سیار است. بدان معنا که تمامی مراکز پیگیر حکم جلب نسبت به پرونده مسئول هستند.

انواع حکم جلب از نظر نوع دعوی

1. حکم جلب برای دعوی کیفری: حکم جلب کیفری هنگامی توسط بازپرس صادر می شود که مجرم یا متهم یک پرونده کیفری از شرکت در جلسات دادگاه یا دریافت مجازات سرباز زند؛ نمونه هایی از مهمترین جرائم کیفری در لیست زیر مشاهده می شود:

• جرائم علیه شخص؛ از مهمترین جرائمی که علیه شخص صورت می گیرد، می توان قتل، آسیب جسمی، تجاوز و خشونت جنسی، تهدید (اخاذی یا جانی)، ایجاد ترس و وحشت، قاچاق افراد و… را نام برد.

• جرائم علیه اموال؛ از کلاهبرداری، جعل اسناد، اختلاس، قاچاق کالا، سرقت، تبانی و… می توان به عنوان مهمترین جرائم کیفری علیه اموال یاد کرد.

• جرائم علیه امنیت عمومی؛ بعضی از جرائمی که امنیت روانی و جسمی مردم را به خطر می اندازد، شامل تهدید و ایجاد وحشت عمومی، سوءاستفاده از رسانه های اجتماعی برای اهداف شخصی یا گروهی خاص، قاچاق و فروش مواد مخدر، آسیب به وسایل عمومی، تولید یا فروش سلاح غیر قانونی و… است.

سایر جرائم به صورت کلی به شرح زیر است:

• جرائم علیه دولت

• جرائم علیه تجارت

• جرائم علیه محیط زیست

2. حکم جلب برای دعوی حقوقى: وقتی شخصی به یکی از جرائم حقوقی ارتکاب کند یا اتهام مورد توجه اش شود باید در جلسات دادگاه برای مشخص شدن رای نهایی، شرکت کند؛ در غیر این صورت حکم جلب برای متهم پرونده حقوقی صادر می شود. از جرائم حقوقی می توان به عدم پرداخت مهریه، عدم پرداخت نفقه زن و فرزندان، عدم تخلیه ملک توسط مستاجرین، عدم پرداخت بدهی به شخص یا اقساط و… اشاره کرد.

شرایط صدور حکم جلب چیست؟

حکم جلب تنها ضمن دو شرایط توسط بازپرس صادر می شود:

1. شرایطی را در نظر بگیرید که فرد جرمی را مرتکب شده و حکم نهایی مجازات وی نیز صادر شده است، اگر فرد به جای تحویل خویش‌ به مراجع قانونی، از دریافت مجازات امتناع یا فرار کند، قاضی دلایل کافی برای صدور حکم جلب را دارد.

2. در حالت دوم فرد مجرم نیست، بلکه مضنون بوده یا اتهام و مدارک به شکلی با وی توجه دارد، فرد برای پیشروی روند دادرسی و شناخته شدن مجرم اصلی باید در جلسات و بازجویی ها شرکت کند؛ در غیر این صورت حکم جلب وی توسط بازپرس صادر می شود.

پس از گرفتن حكم جلب چه كنيم؟

در بخش‌ قبلی مقاله ی «پس از گرفتن حكم جلب چه كنيم؟» به شرایط گرفتن حکم جلب به صورت مختصر و مفید پرداخته شد؛ حال که درک کافی ای از مفاهیم حقوقی بدست آمده، به سوال کلیدی مقاله پاسخ داده می شود:

الف) برگه ابلاغیه: پس از صدور حکم جلب توسط بازپرس، در همان روز به دستور وی برگه ای با عنوان ابلاغیه یه یکی از مامورین رسمی داده می شود. مامور براساس دستور دادگاه، حکم را درب منزل یا درب محل کسب و کار اجرا می کند؛ لازم به ذکر است که جلب در روشنایی روز اجرا می شود، مگر آنکه دادگاه اجازه جلب در شب را صادر کند.

ب) مرحله اجرا: پس از رسیدن مامور به محل اجرا، چندین حالت مختلف وجود دارد که به آن پرداخته می شود:

• متهم فراری باشد: پس از کشف عدم حضور متهم یا مجرم در محل اجرای جرم، باید بلافاصله این موضوع‌ به مراجع قانونی اطلاع داده شود؛ سپس حکم جلب از نوع عادی به حکم سیار تغییر می کند.

• متهم همکاری کند: در این شرایط ماموری که مسئول اجرای حکم است از متهم یا مجرم می خواهد که بدون مقاومت سوار وسیله نقلیه پلیس شود و به حضور بازپرس برسد؛ بدان معنا که اعمال زوری توسط پلیس صورت نمی گیرد.

• متهم همکاری نکند: در صورتی که مجرم یا متهم دربرابر اجرای حکم مقاومت کند، مامور مجاز است از اعمال زور و کمک بقیه ماموران رسمی استفاده کند و مجرم را دستگیر و به مراجع قانونی هدایت کند.

ج) دادرسی: مجرم هرگونه که به مرجع قانون هدایت شود، در همان روز فرآیند دادرسی اش توسط بازپرس انجام می شود؛ در صورت غیاب بازپرس این مسئولیت با قاضی کشیک است.

کلام آخر

حکم جلب به معنای دستگیری و هدایت مجرم یا متهم به مراجع قضایی توسط مامورین رسمی و به دستور بازپرس است. شروط صدور این حکم بدین شرح است: مجرم برای دریافت مجازات در مراجع قانونی حاضر نشود، اتهام متوجه کسی باشد (مجرم شناخته نشده باشد.) و برای بررسی های بیشتر فرد باید در مراجع قانونی حاضر شود؛ در غیر این صورت حکم صادر می شود. این حکم در انواع عادی و سیار صادر می شود؛ در نوع عادی پیگیری روند جلب تنها توسط نزدیکترین مرکز پیگیری حکم جلب به منزل مجرم انجام می شود و در مقابل آن در نوع سیار، تمامی مراکز پیگیری حکم جلب نسبت به پرونده مسئول اند.

پس از صدور حکم، مامور رسمی همراه با برگه ابلاغیه به محل اجرای جرم رفته و مجرم را به مراجع قانونی هدایت می کند؛ در همان روز دادرسی توسط بازپرس یا قاضی کشیک انجام می شود. افراد غیرمتخصص حین چنین پرونده هایی به مشکلات متعددی بر میخورند؛ به همین دلیل همواره استخدام بهترین وکیل کرمان یا محل زندگی تان انتخاب هوشمندانه ای خواهد بود.

منبع: mastervakil.com