لجستیک به فرآیند برنامه‌ریزی، اجرا و کنترل جابجایی کالا و اطلاعات از نقطه مبدأ تا نقطه مصرف نهایی گفته می‌شود. این فرآیند شامل فعالیت‌های مختلفی مانند حمل و نقل، انبارداری، بسته‌بندی، چیدمان، مدیریت موجودی و پردازش سفارشات می‌باشد.
انواع لجستیک
لجستیک نقش حیاتی در اقتصاد جهانی ایفا می‌کند. بدون لجستیک کارآمد، جابجایی کالا و اطلاعات به طور موثر و کارآمد امکان‌پذیر نیست. لجستیک به سازمان‌ها کمک می‌کند تا محصولات خود را به موقع و با قیمت مناسب به دست مشتریان خود برسانند. لجستیک دارای انواع مختلفی است تا افراد بتوانند بر اساس نیاز خود آن را به کار ببندد. انواع لجستیک عبارتند از:
لجستیک نظامی
لجستیک نظامی چیست؟ لجستیک نظامی علم و هنر برنامه ریزی، اجرا و کنترل جابجایی و توزیع نیروها، تجهیزات، و تدارکات در عملیات نظامی است. این بخش نقشی حیاتی در آمادگی و موفقیت ارتش ایفا می‌کند و به عنوان رگ حیاتی ارتش شناخته می‌شود.
لجستیک معکوس
لجستیک معکوس به فرآیند برنامه‌ریزی، اجرا و کنترل ارسال کالاها از مشتریان به سمت تولیدکنندگان یا توزیع‌کنندگان اشاره دارد. این فرآیند شامل تمام فعالیت‌هایی می‌شود که پس از فروش و تحویل کالا به مشتری انجام می‌گردد.
به عبارتی دیگر، لجستیک معکوس مکمل تحویل بسته به مشتری نهایی است و تنها در صورتی انجام می‌شود که مشتری کالا را نخواسته و نیاز باشد کالا از سمت مشتری به تولیدکننده، توزیع‌کننده و یا تامین‌کننده ارجاع داده شود.
لجستیک سبز
لجستیک سبز روشی برای مدیریت در زنجیره تامین که هدفش به حداقل رساندن آلودگی‌های زیست محیطی است. در واقع در این روش سعی می شود تا با یک مدیریت سازنده در فرآیندهای حمل و نقل، ذخیره‌سازی و توزیع کالاها از مبدأ تا مقصد آلودگی های زیست محیطی به طور چشم گیری کاهش یابد.
این شامل برنامه‌ریزی مسیرهای حمل و نقل، انتخاب روش‌های مناسب، مدیریت انبارها، ردیابی سفر کالا، مدیریت زنجیره تأمین و بهره‌گیری از فناوری اطلاعات برای بهبود کارایی و کاهش هزینه‌ها می‌شود. هدف اصلی لجستیک سبز، ارائه خدمات کارآمد و رضایت‌بخش به مشتریان و افزایش سودآوری و رقابت‌پذیری شرکت‌ها است.
لجستیک خرد
لجستیک خرد به عنوان روشی نوین در صنعت حمل و نقل، به جابجایی محموله‌های کوچک و پراکنده در مسافت های کوتاه تمرکز دارد. این روش در مقابل لجستیک سنتی که بر جابجایی محموله‌های بزرگ در مسافت‌های طولانی متمرکز است، به دنبال ارائه راه حل‌های سریع، انعطاف پذیر و مقرون به صرفه برای نیازهای حمل و نقل امروزی است.
لجستیک مقدم
لجستیک مقدم، که به عنوان لجستیک تدارکات نیز شناخته می‌شود، به عبارتی لجستیک مقدم پایه و اساس لجستیک کلان به شمار می‌رود. این بخش تامین کننده مواد اولیه و قطعات مورد نیاز برای تولید از منابع بیرونی و حمل و نقل آنها تا کارخانه است.
لجستیک توزیع
لجستیک توزیع به عنوان آخرین حلقه از زنجیره تامین، در جابجایی و انبارش کالاها می باشد یعنی یک مسیر نه چندان طولانی از تولیدکننده به مصرف کننده. این فرآیند با خارج شدن کالا از کارخانه شروع می شود و با تحویل به مشتری تمام می گردد.
و شامل فعالیت‌های مختلفی مانند انتخاب مسیر حمل و نقل، انبارداری، بسته بندی، حمل و نقل، و تحویل می‌باشد. به در واقع لجستیک توزیع بین دو طرف زنجیره تامین یعنی تولید کننده و مصرف کننده توازن ایجاد می‌کند.
لجستیک کلان
لجستیک کلان، که به عنوان لجستیک تجاری یا ملی نیز شناخته می‌شود، به مجموعه فعالیت‌های مرتبط با حمل و نقل، انبارداری، توزیع، و امور گمرکی در سطح ملی و بین‌المللی اطلاق می‌شود. این بخش شاهرگ حیاتی اقتصاد به حساب می‌آید و نقشی اساسی در تجارت، صادرات، واردات، و رونق اقتصادی ایفا می‌کند.
لجستیک کسب و کار
لجستیک کسب و کار، که به عنوان لجستیک تجاری نیز شناخته می‌شود، به مجموعه‌ای از فعالیت‌های مرتبط با برنامه‌ریزی، اجرا و کنترل جابجایی و توزیع کالاها و خدمات در یک کسب و کار گفته می‌شود. این بخش شامل فعالیت‌های مختلفی مانند مدیریت زنجیره تامین، انبارداری، حمل و نقل، و توزیع می‌باشد.
لجستیک تالی درونی
لجستیک درونی که به عنوان لجستیک داخلی نیز شناخته می‌شود، دومین حلقه از زنجیره تامین است و شامل تمام فعالیت‌های مرتبط با جابجایی و انبارش مواد اولیه، قطعات و محصولات نهایی در داخل کارخانه‌ها می‌باشد. این بخش قلب تپنده زنجیره تامین به حساب می‌آید و نقشی حیاتی در راندمان و اثربخشی تولید ایفا می‌کند.
تعریف لجستیک در حمل و نقل
لجستیک یکی از عناصر اساسی و بحرانی در زنجیره تأمین و حمل و نقل کالاها است که به طراحی، مدیریت و اجرای فرآیندهای مربوط به جابجایی، ذخیره‌سازی و مدیریت کالاها و خدمات مرتبط با آنها می‌پردازد. این مفهوم از دیدگاهی گسترده‌تر، تمامی فعالیت‌های مرتبط با مدیریت جریان کالاها از زمان تولید یا تهیه تا رسیدن به مصرف‌کننده نهایی را شامل می‌شود. در اینجا، می‌توانیم به برخی از جوانب اصلی لجستیک در حمل و نقل اشاره کنیم.
مدیریت جریان کالاها
لجستیک در حمل و نقل به مدیریت جریان کالاها از مبدأ تا مقصد می‌پردازد. این شامل برنامه‌ریزی، زمان‌بندی، و کنترل حمل و نقل کالاها به منظور اطمینان از رسیدن آنها به مقصد نهایی به صورت بهینه و درست است.
مدیریت انبارها و ذخیره‌سازی
لجستیک در حمل و نقل شامل مدیریت انبارها و ذخیره‌سازی کالاها نیز می‌شود. این شامل انتخاب مکان‌های مناسب انبار، مدیریت موجودی، و اجرای سیستم‌های بهینه‌سازی انبار است.
استفاده از فناوری و نرم‌افزارهای مدیریتی
لجستیک در حمل و نقل نیاز به استفاده از فناوری و نرم‌افزارهای مدیریتی مناسب دارد. این شامل سیستم‌های ردیابی و مانیتورینگ کالاها، نرم‌افزارهای مدیریت زنجیره تأمین، و سیستم‌های مدیریت انبار است.
به طور کلی، لجستیک در حمل و نقل نقش بسیار مهمی در تضمین جریان صحیح و بهینه کالاها از تهیه تا تحویل نهایی دارد و به کمک مدیریت دقیق فرآیندهای مرتبط با حمل و نقل، بهبود عملکرد و کارایی سیستم تأمین را فراهم می‌کند.
مزایای لجستیک
مزایای لجستیک در حوزه بازرگانی و صنعت به‌طور گسترده‌ای از بهبود کارایی تا توسعه ارتباطات، ایجاد ارزش افزوده و حفظ رضایت مشتریان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
-
کاهش هزینه‌ها: بهبود عملکرد فرآیندهای لجستیک می‌تواند منجر به کاهش هزینه‌های تولید، ذخیره‌سازی، حمل و نقل، و توزیع شود که این موضوع به افزایش سودآوری و تقلیل هزینه‌های اضافی کمک می‌کند.
-
افزایش کارایی و بهره‌وری: بهره‌وری در استفاده از منابع، بهینه‌سازی فرآیندها و بهبود سیستم‌های انبارداری و حمل و نقل باعث افزایش کارایی و بهبود عملکرد کسبوکار می‌شود.
-
تسهیل در مدیریت موجودی: بهبود فرآیندهای لجستیک می‌تواند به مدیران کمک کند تا موجودی‌ها را به‌طور دقیق‌تر پیش‌بینی و کنترل کنند، این امر منجر به کاهش موجودی‌های اضافی و افزایش دقت در موجودی‌گردانی می‌شود.
-
تسهیل در توزیع و تحویل سریع: سیستم‌های لجستیک به مشتریان امکان می‌دهند که سفارشات خود را به سرعت دریافت و تحویل بگیرند که این امر باعث افزایش رضایت مشتریان و ایجاد رابطه مثبت با آنها می‌شود.
-
افزایش اطمینان مشتری: فرآیندهای لجستیک به کسب‌وکارها امکان می‌دهند تا محصولات و خدمات خود را به موقع، درست و با کیفیت مناسب ارائه دهند که این امر به تحقق اطمینان مشتریان و حفظ وفاداری آنها کمک می‌کند.
-
توسعه روابط با تأمین‌کنندگان: بهبود فرآیندهای لجستیک می‌تواند به تسهیل در ارتباطات با تأمین‌کنندگان کمک کند و باعث توسعه روابط مثبت و پایدار با آنها شود که این امر می‌تواند به بهبود قیمت‌گذاری و شرایط تأمین کالاها کمک کند.
به طور کلی، لجستیک به عنوان یک عامل اساسی در موفقیت کسب‌وکارها با تأثیر بسزایی بر بهبود عملکرد، کاهش هزینه‌ها، افزایش سودآوری و رضایت مشتریان دارد.
مزایای اجاره انبار در زمینه لجستیک
از مهم‌ترین مزایای استفاده از خدمات انبارداری و اجاره انبار در زمینه لجستیک عبارت است از:
کاهش هزینه‌ها: خدمات انبارداری به کاهش هزینه نگهداری کالا در طولانی مدت کمک زیادی می‌کند. گرچه در کوتاه مدت ممکن است این خدمات پرهزینه به نظر برسد اما با یک حساب سر انگشتی می‌توان متوجه شد که این خدمات در طولانی مدت صرفه اقتصادی زیادی دارد.
انعطاف پذیری بالا و سازگار ایمن و مطمئن: شاید بتوان گفت اصلی‌ترین خدمتی که در پروژه‌های انبارداری ارائه می‌شود، ایمن و مطمئن بودن آنها است که به وسیله آن می‌توان از سلامت کالاها و ایمنی آنها اطمینان حاصل کرد. اکثر شرکت‌های ارائه دهنده خدمات لجستیک که اجاره سوله تهران و سایر شهرستان‌ها را ارائه می‌دهند، طی یک قرارداد، محصولات و کالاهای طرف مقابل را بیمه می‌کنند و متعهد می‌شوند که سلامت آنها در طی مدتی که در انبار آنها نگهداری می‌شوند، حفظ شود؛ از این رو استفاده از خدمات چنین شرکت‌هایی مفید و مطمئن به نظر میرسد.
با انواع خدمات گیرندگان: خدمات انبارداری با انواع مختلفی از خدمات گیرندگان سازگار است. خدمات گیرنده می‌تواند یک شخص باشد یا یک کسب و کار گسترده باشد که به دنبال پیمانکاری پروژه انبارداری است؛ شرکت‌های ارائه دهنده خدمات انبارداری و لجستیک قادر هستند این خدمات را به طیف وسیعی از افراد و کسب و کارها ارائه دهند.
مدیریت موجودی: خدمات اجاره انبار و سوله، کسب و کارها را قادر می‌سازد تا موجودی یا مواد خام مازاد را در فضایی خارج از محل کسبوکار ذخیره کنند و از دسترسی آسان به آن اطمینان خاطر داشته‌باشند. اجاره انبار و سوله به ساده‌سازی مدیریت موجودی، و کاهش موجودی‌های مازاد در کارخانه کمک کرده و مشکل کمبود فضا را حل می‌نماید.
مراحل انجام لجستیک
مراحل انجام لجستیک شامل چند مرحله اصلی است که هرکدام به طور جداگانه و در کنار یکدیگر برای مدیریت جریان کالاها و خدمات استفاده می‌شوند. این مراحل عبارتند از:
-
برنامه‌ریزی: در این مرحله، برنامه‌ها، استراتژی‌ها و اهداف لجستیکی تعیین می‌شود. این شامل برنامه‌ریزی تولید، توزیع، حمل و نقل، انبارداری، مدیریت موجودی و سایر فعالیت‌های مرتبط است.
-
پرونده‌سازی و سفارشی سازی: در این مرحله، اطلاعات مربوط به سفارشات، مشتریان و تقاضاها جمع‌آوری و سفارشی‌سازی می‌شود تا نیازهای خاص مشتریان مورد توجه قرار گیرد.
-
خرید و تأمین: در این مرحله، کالاها و خدمات مورد نیاز برای تولید یا ارائه به مشتریان تهیه می‌شود. این شامل انتخاب تأمین‌کنندگان، مذاکره قراردادها، و سفارش مواد و تجهیزات است.
-
تولید: در این مرحله، مواد و تجهیزات تهیه شده به تولیدات نهایی تبدیل می‌شوند. این شامل فرآیندهای تولید، تجمیع، و تولید محصولات و خدمات نهایی است.
-
اجاره انبار و مدیریت موجودی: در این مرحله، مواد و محصولات ذخیره می‌شوند و مدیریت موجودی انجام می‌گردد. این شامل مواردی مانند نگهداری مواد، کنترل موجودی، و مدیریت انبارها است.
-
حمل و نقل: در این مرحله، کالاها از محل تولید یا انبار به مقصد نهایی حمل می‌شوند. این شامل انتخاب روش‌های حمل و نقل مناسب، بسته‌بندی، بارگیری و تخلیه محمولات است.
-
توزیع و تحویل: در این مرحله، کالاها به مشتریان نهایی تحویل داده می‌شوند. این شامل فعالیت‌هایی مانند: آماده‌سازی سفارشات، مسیریابی و تحویل نهایی به مشتریان است.
-
پیگیری و ارزیابی: در این مرحله، عملکرد لجستیکی مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد تا از انطباق با استانداردها و اهداف تجاری اطمینان حاصل شود و نقاط ضعف مشخص شده و بهبود یابند.
این مراحل در هر صنعت و کسب‌وکاری ممکن است با توجه به نیازها و شرایط مختلف تغییر کنند، اما اصولاً این مراحل اساسی برای مدیریت لجستیک به‌کار می‌روند.
سخن پایانی
لجستیک نقش بسیار مهمی به عنوان یکی از عناصر اساسی و حیاتی در زنجیره تأمین و حمل و نقل کالاها و خدمات و همچنین عملکرد و موفقیت کسب‌وکارها دارد. می‌توان با استفاده از فرآیندهای لجستیک به بهبود کارایی، کاهش هزینه‌ها، افزایش سرعت تحویل و ارتقاء رضایت مشتریان دست پیدا کرد.
به طور خلاصه، انجام لجستیک به موفقیت کسبوکار کمک می‌کند و از اهمیت بسیاری در حوزه‌های بازرگانی و صنعت برخوردار است. از این رو، توجه به بهبود فرآیندهای لجستیک و بهینه‌سازی زنجیره تأمین می‌تواند برای هر سازمان و کسب‌وکاری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار باشد. شرکت ستایش لجستیک با داشتن ۷دهه تجربه توانسته عنوان معتبرترین شرکت لجستیک را از آن خود کند.