اتاق تمیز (Cleanroom) یک محیط کنترل شده و خاص است که برای پیشگیری از ورود ذرات خارجی و کنترل دقیق میزان ذرات معلق در هوا به کار می‌رود. این اتاق‌ها معمولاً در صنایعی مانند فناوری اطلاعات، داروسازی، الکترونیک، نانوتکنولوژی، فضاپیماها، پزشکی، و دیگر صنایعی که نیاز به شرایط استریل یا خلوت از ذرات آلوده دارند، استفاده می‌شوند.
ویژگی های اتاق تمیز
اتاق تمیز دارای ویژگی‌هایی مانند:
- فیلتراسیون هوا: هوا وارد اتاق تمیز از طریق فیلترهای مخصوص عبور می‌کند تا ذرات معلق را حذف کرده و کیفیت هوا را به حداکثر برساند.
- فشار مثبت: فشار داخل اتاق تمیز معمولاً بیشتر از فشار خارج از آن است تا جلوگیری از ورود هوا و ذرات آلوده از خارج به داخل اتاق.
- لباس‌های مخصوص: افرادی که وارد اتاق تمیز می‌شوند، باید لباس‌های ویژه‌ای مثل سوییت‌ها، کاپوتها، دستکش‌ها و کفش‌های مخصوص بپوشند تا از آلودگی بدن به محیط جلوگیری کنند.
- کنترل دما و رطوبت: دما و رطوبت داخل اتاق تمیز با دقت کنترل می‌شوند تا شرایط مورد نیاز برای کارهای خاص داخل اتاق تضمین شود.
- تجهیزات خاص: تجهیزات مورد استفاده در اتاق تمیز نیز باید استریل و خالی از ذرات باشند.
استانداردهای اتاق تمیز
اتاق تمیز، فضایی است که در آن میزان ذرات معلق در هوا به شدت کنترل می شود. اتاق های تمیز در صنایع مختلف از جمله صنایع دارویی، غذایی، شیمیایی، و نیمه هادی استفاده می شوند.
استانداردهای اتاق تمیز برای تعیین میزان ذرات معلق در هوا و سایر پارامترهای محیطی مانند دما، رطوبت، و فشار هوا استفاده می شود. استانداردهای اتاق تمیز توسط سازمان های مختلف مانند سازمان بین المللی استاندارد (ISO)، انجمن مهندسین مکانیک آمریکا (ASME)، و انجمن کنترل آلودگی هوا (ASHRAE) منتشر می شوند. استانداردهای اتاق تمیز معمولاً بر اساس تعداد ذرات معلق در هوا در یک واحد حجم هوا تعریف می شوند. این ذرات می توانند گرد و غبار، میکروب، یا سایر مواد آلوده کننده باشند.
استانداردهای اتاق تمیز معمولاً به صورت طبقه بندی می شوند. هر طبقه بندی میزان ذرات معلق در هوا را در یک واحد حجم هوا مشخص می کند.
برخی از استانداردهای اتاق تمیز رایج عبارتند از:
- استاندارد ISO 14644-1: این استاندارد، استاندارد جهانی برای اتاق های تمیز است. این استاندارد، اتاق های تمیز را به 9 کلاس از 1 تا 9 طبقه بندی می کند. کلاس 1، تمیزترین کلاس و کلاس 9، آلوده ترین کلاس است.
- استاندارد ASME BPE-2015: این استاندارد، استاندارد آمریکایی برای اتاق های تمیز است. این استاندارد، اتاق های تمیز را به 10 کلاس از 1 تا 10 طبقه بندی می کند. کلاس 1، تمیزترین کلاس و کلاس 10، آلوده ترین کلاس است.
- استاندارد ASHRAE 161-2017: این استاندارد، استاندارد آمریکایی برای اتاق های تمیز است. این استاندارد، اتاق های تمیز را به 10 کلاس از 1 تا 10 طبقه بندی می کند. کلاس 1، تمیزترین کلاس و کلاس 10، آلوده ترین کلاس است.
برای طراحی و ساخت یک اتاق تمیز، باید استانداردهای اتاق تمیز مربوطه را رعایت کرد. این استانداردها شامل موارد زیر می شوند:
- طراحی اتاق: اتاق تمیز باید به گونه ای طراحی شود که از ورود ذرات معلق به داخل آن جلوگیری شود. برای این کار، از دیوارها، کف، و سقف ضد ذرات استفاده می شود.
- سیستم تهویه: سیستم تهویه اتاق تمیز باید به گونه ای طراحی شود که بتواند ذرات معلق را از هوا حذف کند. برای این کار، از فیلترهای هپا و اولپا استفاده می شود.
- کنترل ورود و خروج افراد و مواد: ورود و خروج افراد و مواد به اتاق تمیز باید کنترل شود. برای این کار، از لباس های مخصوص و تجهیزات حفاظت فردی استفاده می شود.
با رعایت استانداردهای اتاق تمیز، می توان از کیفیت بالای محصولات و خدمات تولید شده در این اتاق ها اطمینان حاصل کرد.
ولیدیشن اتاق تمیز
ولیدیشن اتاق تمیز (Cleanroom Validation) به اعتبارسنجی و تأیید کارکرد صحیح و عملکرد مورد انتظار یک اتاق تمیز می‌پردازد. این فرآیند معمولاً به منظور اطمینان از اینکه اتاق تمیز به درستی طراحی شده، ساخته شده و عملی می‌باشد و تمامی استانداردها و مشخصات مربوط به شرایط مورد نیاز برای کاربردهای خاص را ارائه می‌دهد.
مراحل ولیدیشن اتاق تمیز
ولیدیشن اتاق تمیز عموماً شامل مراحل زیر می‌شود:
- طراحی و مستندسازی: در ابتدا، اتاق تمیز باید به طور دقیق طراحی شود و تمامی مشخصات مربوط به آن (مانند فیلتراسیون هوا، فشار، دما، رطوبت، و …) مستندسازی شود.
- نصب و راه‌اندازی: سپس، اتاق تمیز باید بر اساس طراحی نصب شود و تجهیزات مرتبط به درستی نصب و راه‌اندازی شوند.
- آزمایش‌های اولیه: در این مرحله، آزمون‌ها و اندازه‌گیری‌های اولیه انجام می‌شود تا عملکرد اولیه اتاق تمیز ارزیابی شود.
- اعتبارسنجی عملکرد: در این مرحله، اندازه‌گیری‌ها و آزمایش‌های دقیق‌تری انجام می‌شود تا اطمینان حاصل شود که اتاق تمیز به طور مداوم شرایط مورد نیاز را تأمین می‌کند.
- مستندسازی نهایی: نتایج اعتبارسنجی به عنوان مستندات نهایی ثبت می‌شوند تا اثبات کنند که اتاق تمیز به درستی عمل می‌کند.
ولیدیشن اتاق تمیز برای اطمینان از ایجاد شرایط بهداشتی و محیطی مناسب برای کارهای حساس و دقیق در صنایع مختلف مانند داروسازی، الکترونیک، نانوتکنولوژی و غیره بسیار اهمیت دارد. این فرآیند به منظور پیشگیری از آلودگی محیطی و اطمینان از کیفیت و تمیزی محصولات نهایی انجام می‌شود.
طراحی اتاق تمیز چگونه است
طراحی اتاق تمیز به منظور ایجاد یک محیط با شرایط کنترل شده و خالی از ذرات آلوده است. این اتاق‌ها برای کاربردهایی که نیاز به حفظ شرایط بهداشتی و دقیق دارند، مانند داروسازی، الکترونیک، صنایع نانوتکنولوژی، فضاپیماها و سایر صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرند. در زیر مراحل اساسی برای طراحی یک اتاق تمیز آمده است:
تعیین نیازها و استانداردها
برای شروع، نیازها و استانداردهای مرتبط با کاربرد اتاق تمیز را تعیین کنید. این ممکن است شامل فیلتراسیون هوا، فشار، دما، رطوبت، نور، و سایر پارامترهای مورد نیاز باشد.
انتخاب مکان
مکان مناسبی برای ایجاد اتاق تمیز انتخاب کنید. معمولاً این مکان‌ها در ساختمان‌های جداگانه یا بخش‌های اختصاصی از ساختمان‌ها قرار می‌گیرند.
طراحی معماری
طراحی معماری اتاق تمیز شامل ابعاد، دیوارها، سقف، ورودی و خروجی هوا، درهای خودکار و شیشه‌ها را در نظر بگیرید. همچنین باید مکان‌های ورود و خروج افراد و تجهیزات را معین کنید.
سیستم فیلتراسیون هوا
نظام فیلتراسیون هوا باید برای از بین بردن ذرات معلق و تأمین هوای تمیز و غنی از اکسیژن طراحی شود. انتخاب و نصب فیلترهای مناسب بسیار اهمیت دارد.
کنترل دما و رطوبت
سیستم کنترل دما و رطوبت باید برای تأمین شرایط مناسب در داخل اتاق تمیز اعمال شود.
راه‌اندازی و اعتبارسنجی
پس از اتمام ساخت، اتاق تمیز باید راه‌اندازی و اعتبارسنجی شود تا از عملکرد صحیح و مطابق با استانداردها اطمینان حاصل شود.
ایمنی و مدیریت
برای ایمنی کارکنان و مدیریت مناسب اتاق تمیز، دستورالعمل‌ها و سیاست‌های مرتبط برای ورود، خروج، و عملیات روزانه باید تعیین و رعایت شوند.
نگهداری و تعمیرات
برنامه‌ریزی برای نگهداری دوره‌ای و تعمیرات اتاق تمیز بسیار مهم است تا شرایط بهداشتی و عملکرد بهینه حفظ شود.
طراحی اتاق تمیز نیاز به توجه به جزئیات دقیق و رعایت استانداردهای مربوط دارد تا محیطی مناسب برای کاربردهای خاص ایجاد شود.
تجهیزات اتاق تمیز
تجهیزات اتاق تمیز به مجموعه ابزارها و دستگاه‌هایی گفته می‌شود که برای حفظ شرایط محیطی اتاق تمیز، مانند دما، رطوبت، و فشار هوا، و همچنین برای جلوگیری از ورود ذرات معلق به داخل اتاق استفاده می‌شوند. از طرفی اتاق تمیز برای حفظ شرایط بهداشتی و کنترل دقیق میزان ذرات آلوده در محیط، به تجهیزات خاصی نیاز دارد. در زیر برخی از تجهیزات مهم و کاربردی اتاق تمیز یا کلین روم آورده شده است.
تجهیزات استیل اتاق تمیز
در اتاق‌های تمیز معمولاً از تجهیزات استیل استفاده می‌شود زیرا فولاد ضدزنگ (استیل) به عنوان یک مواد مقاوم به خوردگی و آسیب از طریق تمیزکاری و عفونی سازی سطوح بهره‌برداری می‌شود. تجهیزات استیل اتاق تمیز معمولاً برای محیط‌هایی که نیاز به بهداشت و شرایط کنترل شده دارند مورد استفاده قرار می‌گیرند. تجهیزات استیل معمولاً در اتاق‌های تمیز شامل موارد زیر می‌شوند:
- میز‌ها و صندلی‌ها: میز‌ها و صندلی‌هایی که در اتاق تمیز استفاده می‌شوند، از جنس استیل با سطحی صاف و آسان به تمیز کردن ساخته می‌شوند. این تجهیزات باید از نظر ابعاد و ارتفاع به نیازهای کاربری اتاق تمیز پاسخ دهند.
- کابینت‌ها و حاشیه‌ها: کابینت‌ها و حاشیه‌هایی که در اطراف دیوارها یا زیر میز‌ها نصب می‌شوند، معمولاً از استیل ساخته می‌شوند. این کابینت‌ها می‌توانند به عنوان محل ذخیره‌سازی تجهیزات و مواد مورد نیاز در اتاق تمیز استفاده شوند.
- سینک‌ها و شیرآلات: سینک‌ها و شیرآلات در اتاق‌های تمیز از استیل ساخته می‌شوند تا به راحتی شستشوی دست و ابزارها انجام شود.
- محافظ‌های دیواری: معمولاً دیوارهای اتاق تمیز با محافظ‌های استیلی پوشانده می‌شوند تا از آلودگی و آسیب به دیوارها جلوگیری شود.
- دیگر تجهیزات: تجهیزاتی مانند پرده‌های جداکننده، پایه‌های تجهیزات، و دستگیره‌ها نیز معمولاً از استیل ساخته می‌شوند.
تجهیزات استیل در اتاق‌های تمیز به دلیل مقاومت به خوردگی، سادگی در تمیزکاری، و مقاومت در برابر مواد شیمیایی معمولاً انتخاب اول می‌شوند. همچنین، مهم است که تمامی تجهیزات استیل به دقت طراحی و نصب شوند تا از آلودگی و ترکیبات غیرمطلوب جلوگیری شود.
اتاق توزین چیست؟
اتاق توزین یا نمونه برداری یک اتاق تمیز است که برای توزین و نمونه برداری از مواد در محیطی کنترل شده استفاده می شود. این اتاق ها معمولاً در صنایع دارویی، غذایی، شیمیایی، و نیمه هادی استفاده می شوند. اتاق توزین یا نمونه برداری باید به گونه ای طراحی و ساخته شود که از آلودگی محصولات و خدمات جلوگیری کند. این اتاق ها معمولاً دارای تجهیزاتی مانند سیستم تهویه با فیلترهای هپا و اولپا، تجهیزات حفاظت فردی، و تجهیزات کنترل دسترسی هستند.
درب اتاق تمیز
در اتاق‌های تمیز، درب‌ها نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند زیرا از ورود ذرات آلوده و آلودگی به داخل محیط تمیز جلوگیری می‌کنند. درب‌های اتاق تمیز باید با دقت طراحی شده و اجرا شوند تا به شرایط کنترل شده و بهداشتی محیط اتاق پاسخ دهند. در زیر ویژگی‌ها و انواع درب‌های استفاده شده در اتاق‌های تمیز آورده شده است:
- ساخت از مواد مناسب: درب‌های اتاق تمیز معمولاً از موادی ساخته می‌شوند که مقاوم به آلودگی، ضدزنگ، و ساده در تمیزکاری باشند. استفاده از فولاد ضدزنگ یا مواد پلاستیکی با پوشش‌های مقاوم به آلودگی معمولی است.
- ساختار محکم: درب‌ها باید بسیار محکم و بدون ترک و شکاف باشند تا از ورود هوا و ذرات آلوده به اتاق تمیز جلوگیری کنند.
- بدون برجستگی و ریزش: درب‌ها باید بدون برجستگی‌ها، تراشه‌ها، و لبه‌های تیز باشند تا آلودگی به سطوح توده‌ها را جلوگیری کنند.
- تعبیه چند لایه پنجره: برخی از درب‌های اتاق تمیز دارای چند لایه پنجره‌ها هستند که از افراد امکان مشاهده داخل اتاق را بدون باز کردن درب فراهم می‌کنند.
- قفل و کلید امنیتی: درب‌ها باید با قفل و کلید امنیتی تجهیز شوند تا دسترسی غیرمجاز به اتاق تمیز جلوگیری شود.
- سیستم اتوماتیک باز و بسته شدن: در برخی از اتاق‌های تمیز، از درب‌های خودکار با سیستم‌های حسگر برای اتوماتیک باز و بسته شدن استفاده می‌شود. این سیستم‌ها به کاهش لمس و دستکاری‌های انسانی کمک می‌کنند.
- ضد آلودگی و ترشحات: درب‌های اتاق تمیز باید دارای اسلات‌ها یا ژوئنت‌ها برای جلوگیری از ترشحات به بیرون باشند.
- علائم هشدار: در برخی موارد، درب‌های اتاق تمیز دارای علائم هشدار مربوط به شرایط ویژه مانند ورود ممنوع یا عینک مخصوص هستند.
درب‌های اتاق تمیز باید به دقت تعبیه شوند و همچنین به طور دوره‌ای بررسی و نگهداری شوند تا از عملکرد بهینه و پایداری آنها اطمینان حاصل شود.
دوش هوا اتاق تمیز
دوش هوا یکی از تجهیزات مهم در اتاق‌های تمیز است که برای ایجاد شرایط مناسب در محیط اتاق تمیز و جلوگیری از آلودگی هوا به کار می‌رود. این دوش‌ها به عنوان وسیله‌ای برای تصفیه و تمیزکاری پوشاک و تجهیزات کارکنان مورد استفاده قرار می‌گیرند. ویژگی‌ها و کاربردهای دوش هوا در اتاق تمیز عبارتند از:
- تصفیه هوا: دوش هوا با استفاده از سیستم‌های فیلتراسیون هوا، هوای محیط را از ذرات معلق و آلودگی‌های هوا پاک می‌کند. این فیلتراسیون می‌تواند شامل فیلترهای HEPA یا ULPA باشد که ذرات ریز و میکروب‌ها را حبس می‌کنند.
- کنترل ورود و خروج: دوش هوا به عنوان یک مرحله از کنترل ورود و خروج از اتاق تمیز عمل می‌کند. کارکنان و تجهیزات قبل از ورود به اتاق تمیز باید از دوش هوا عبور کرده و پوشاک خود را تمیز کنند.
- ضد آلودگی: دوش هوا با تمیزکاری پوشاک و تجهیزات از آلودگی‌های ممکنی که به عنوان حاشیه‌ها به پوشاک وارد شده است، جلوگیری می‌کند. این عمل باعث می‌شود که کارکنان و تجهیزات به طور مناسب آماده و واکنش‌گر برای کار در اتاق تمیز باشند.
- کاهش خطر عفونت: دوش هوا با کاهش حمل و نقل میکروب‌ها و آلودگی‌های بیرونی به داخل اتاق تمیز، خطر عفونت را کاهش می‌دهد.
- کارایی انرژی: دوش‌های هوا عملکرد کارایی انرژی دارند و معمولاً با سیستم‌های کنترل اتوماتیک مجهز می‌شوند تا انرژی را صرفاً در زمان استفاده از آنها صرف کنند.
دوش هوا یکی از تجهیزات حیاتی در اتاق‌های تمیز و محیط‌های حساس است و به منظور حفظ شرایط بهداشتی و کنترل شده در این محیط‌ها بسیار اهمیت دارد.
سفارش طراحی و ساخت اتاق تمیز از اتاق تمیز اکیاس
اکیاس یکی از معتبرترین شرکت های طراحی و ساخت اتاق تمیز در ایران است. این شرکت با بهره گیری از دانش و فناوری روز دنیا، اتاق های تمیز را در کلاس های مختلف مطابق با استانداردهای بین المللی طراحی و ساخته می کند. برای سفارش طراحی و ساخت اتاق تمیز از اتاق تمیز اکیاس، می توانید از طریق وب سایت این شرکت اقدام کنید. در وب سایت اتاق تمیز اکیاس می توانید اطلاعات کاملی در مورد خدمات این شرکت، قیمت خدمات، و شرایط سفارش دریافت کنید.
در هنگام سفارش طراحی و ساخت اتاق تمیز از اتاق تمیز اکیاس باید به عوامل مختلفی مانند کلاس اتاق تمیز، ابعاد اتاق تمیز، امکانات مورد نیاز، و بودجه خود توجه کنید تا بتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید. اتاق تمیز اکیاس خدمات پس از فروش مناسبی را برای محصولات خود ارائه می دهد. این خدمات شامل گارانتی، تعمیر و نگهداری، و تامین قطعات یدکی است.
مراحل سفارش طراحی و ساخت اتاق تمیز از اتاق تمیز اکیاس به شرح زیر است:
- تماس با کارشناسان فروش: در اولین مرحله باید با کارشناسان فروش اتاق تمیز اکیاس تماس بگیرید و درخواست خود را ثبت کنید.
- مشاوره با کارشناسان فروش: کارشناسان فروش اتاق تمیز اکیاس با توجه به نیازهای شما، مشاوره های لازم را ارائه خواهند داد.
- عقد قرارداد: پس از توافق بر روی شرایط سفارش، قراردادی بین شما و اتاق تمیز اکیاس منعقد خواهد شد.
- طراحی و ساخت اتاق تمیز: اتاق تمیز مطابق با قرارداد طراحی و ساخته خواهد شد.
- نصب و راه اندازی اتاق تمیز: اتاق تمیز نصب و راه اندازی خواهد شد.
برای خرید تجهیزات اتاق تمیز از اتاق تمیز اکیاس، می توانید از طریق وب سایت این شرکت اقدام کنید. در وب سایت اتاق تمیز اکیاس می توانید اطلاعات کاملی در مورد تجهیزات اتاق تمیز، قیمت تجهیزات، و شرایط خرید دریافت کنید.
در ادامه به برخی از مزایای سفارش طراحی و ساخت اتاق تمیز و خرید تجهیزات اتاق تمیز از اتاق تمیز اکیاس اشاره می کنیم:
- کیفیت بالا: اتاق های تمیز و تجهیزات اتاق تمیز اتاق تمیز اکیاس با استفاده از مواد اولیه با کیفیت و با بهره گیری از دانش و فناوری روز دنیا تولید می شوند.
- قیمت مناسب: قیمت اتاق های تمیز و تجهیزات اتاق تمیز اتاق تمیز اکیاس نسبت به کیفیت بالای آنها بسیار مناسب است.
- تنوع محصولات: اتاق تمیز اکیاس اتاق های تمیز و تجهیزات اتاق تمیز را در کلاس ها و ظرفیت های مختلف ارائه می دهد.
- خدمات پس از فروش مناسب: اتاق تمیز اکیاس خدمات پس از فروش مناسبی را برای محصولات خود ارائه می دهد.
اگر به دنبال اتاق تمیز یا تجهیزات اتاق تمیز با کیفیت بالا و قیمت مناسب هستید، اتاق تمیز اکیاس گزینه مناسبی برای شما است.