رزوه زنی یکی از فرآیندهای اساسی در صنعت ماشینکاری است که برای ایجاد شکل‌های مختلف در سطوح فلزی به کار می‌رود. این فرآیند هنری دقیق است که با استفاده از ابزارهای خاص به نام قلاویز اقدام به تشکیل نقاط، خطوط، و سطوح مختلف در فلز میکند. در این مقاله، به بررسی عملکرد رزوه زنی، انواع رزوه‌ها، کاربردها، و مزایا و چالش‌های این فرآیند مهم خواهیم پرداخت.
مزایا قلاویز:
- دقت بالا:
- ایجاد سطوح با دقت بسیار بالا و صاف.
- انعطاف‌پذیری:
- قابلیت تشکیل اشکال مختلف و منحنی‌های گوناگون.
- کاهش زمان تولید:
- افزایش سرعت تولید با استفاده از ماشین‌آلات CNC.
فرآیند رزوه زنی:
رزوه زنی یک فرآیند متخصصانه است که از یک ابزار به نام قلاویز یا الماس گام زنی برای تشکیل سطوح مختلف در فلز استفاده میکند. این ابزار به شکل متناسب با نوع رزوه و شکل مورد نظر طراحی شده و به سطح قطعه کاری فشرده میشود. در حین چرخش این ابزار، مواد اضافی از سطح حذف شده و شکل دقیق و دلخواه به دست می‌آید.
انواع رزوه‌ها:
- رزوه‌های توپی (Ball Nose):
- برای ایجاد سطوح گمانه‌دار و منحنی‌های گرد به کار می‌روند.
- رزوه‌های مخروطی (Tapered):
- برای تشکیل سطوح با شیب و زوایای خاص به کار می‌روند.
- رزوه‌های مستقیم (Flat):
- برای تشکیل سطوح صاف و دقیق به کار می‌روند.
قلاویز
قلاویز ابزاری است استوانه شکل که قسمت انتهای آن به شکل رزوه فرم دهی داده شده.قلاویز ها نسبت به کارایی خود به چند دسته تقسیم میشوند.
قلاویز ماشینی
این قلاویز ها برای استفاده در ماشن آلات CNC و ابزار های قلاویز زن ماشینی طراحی شده اند که بصورت تک مرحله ای کار ایجاد رزوه را به اتمام برسانند.خود این قلاویز ها به دو دسته مستقیم و مارپیچ دسته بندی میشوند.
قلاویز مارپیچ بیشتر برای سوراخ های بن بست مورد استفاده قرار میگیرد.این ابزار هنگام چرخش با استفاده از شار های مارپیچ خود براده حاصل از قلاویز زنی را به بیرون هدایت میکند.
قلاویز سه مرحله یا قلاویز دستی
قلاویز سه مرحله یا قلاویز دستی از سه عدد قلاویز تشکیل شده است که هر کدام مقداری از فرم رزوه را ایجاد میکنند.تا فشار زیادی بر ابزار وارد نشود.از این نوع قلاویز بیشتر در مواقعی که صنعت گران میخواهند بصورت دستی و با استفاده از قلاویز گردان ایجاد رزوه کنندی یا قطعه کار از سختی زیادی برخوردار است استفاده میکنند.
کاربرد قلاویز:
- تولید قطعات خودرو:
- در ساخت قطعات مهم موتورها و سیستم‌های ترمز.
- صنعت هوافضا:
- برای تشکیل سطوح دقیق در قطعات هواپیماها و مواد فضایی.
- تولید ابزارهای پزشکی:
- در ساخت قطعات دقیق برای ابزارهای پزشکی.
عملیات رزوه زنی
رزوه زنی با ایجاد سطوح دقیق و منحنی‌های گوناگون، به عنوان یکی از ابزارهای حیاتی در صنعت ماشینکاری محسوب میشود. با پیشرفت تکنولوژی و توسعه مواد، این فرآیند به عنوان یک هنر دقیق در تولید قطعات فلزی به کار می‌رود.به هنگام انجام عملیات رزوه زنی باید چند عامل را درنظر داشت.نوع قلاویز از نظر بن بست بودن یا درو . چپ گرد و راست گرد بودن .
روغن قلاویز:
استفاده از روغن قلاویز برای روغن کاری وانجام راحت تر عملیت رزوه زنی.
ازقلاویز ها بیشتر برای اتصال دو قطعه یا مجموعه قطعات به همدیگر استفاده میکنن.که باید به اندازه قطر سوراخ ها و مهره ها توجه کرد.
جدول قلاویز زنی
چالش‌های قلاویز زنی:
- هزینه تجهیزات:
- هزینه بالای تجهیزات ماشین‌آلات رزوه زنی.
- نیاز به مهارت تخصصی:
- نیاز به تجربه و مهارت تخصصی برنامه‌نویسان و کارگران.
امروزه در بازار انواع برند ها و کیفیت ها در قلاویز پیدا میشود.اما تعداد معدودی از مجموعه ها هستند که قلاویز اصلی و با قیمت دست اول در بازار ارایه دههند.که مجموعه ابزار شریف با پرسنل حرفه ای از جمله آنها است.