با افزایش رشد و گسترش روزافزون آپارتمان‌سازی یکی از مهم‌ترین کارهایی که قبل از دریافت جواز پایان کار از شهرداری باید انجام شود تهیه نقشه تک‌خطی است. نقشه تک‌خطی را که به نام نقشه تفکیکی نیز می‌شناسند نشان‌دهنده محوطه مربوط به هر مالک است و از این طریق شهرداری می‌فهمد که هر بخش از ساختمان متعلق به چه کسی است.
در واقع این نقشه برای نشان دادن حد و مرز ساختمان‌ها و زمین‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع نقشه با نقشه‌های معماری فرق دارد و اغلب برای شهرداری و اداره ثبت مورد استفاده قرار می‌گیرد. هنگامی که برای دریافت پایان کار ساختمان به شهرداری می‌روید شما را به اداره ثبت اسناد و املاک می‌فرستد و پس از آن باید به سازمان نظام مهندسی شهری که ملک شما در آنجا قرار دارد بروید سپس اداره نظام مهندسی یک مهندس نقشه‌بردار را به شما معرفی می‌کند تا به کمک او نقشه تک‌خطی ساختمان خود را تهیه کنید.
این نقشه باید به وسیله افرادی که سازمان نظام مهندسی معرفی می‌کند تهیه شود و هر شخصی نمی‌تواند این کار را انجام دهد. در واقع تهیه نقشه تک‌خطی به عهده اداره نظام مهندسی بوده و با توجه به صلاحدید این سازمان انجام می‌شود.
نقشه تک‌خطی یا تفکیکی زمین و آپارتمان نیز با هم متفاوت هستند به این صورت که از نقشه تک‌خطی زمین برای تعیین حد و مرز زمین استفاده می‌کنند و مالکان زمین از طریق این نقشه می‌توانند زمین خود را به قطعات کوچک تقسیم کرده و سند تک‌برگ دریافت کنند.
برای تهیه نقشه تک‌خطی باید به اداره ثبت املاک بروید و بعد از ثبت درخواست و طی نمودن مراحل مختلف و ارجاع به سازمان نظام مهندسی نقشه تفکیکی خود را دریافت نمایید. در نقشه‌های تک‌خطی یا تفکیکی آپارتمان نیز مشاعات و مساحت هر قسمت از ساختمان به طور دقیق نشان داده می‌شود. در نقشه‌های تک‌خطی آپارتمان‌ها بخش‌های مشترک ساختمان مانند نورگیر و راهرو و حیاط و غیره به صورت مشاع (مشترک) باقی می‌مانند.
کاربردهای نقشه تک‌خطی
همان طور که پیش‌تر بیان کردیم نام دیگر نقشه تک‌خطی نقشه تفکیکی می‌باشد که در حوزه‌ی ثبت اسناد به معنی تقسیم نمودن یک مال غیرمنقول به چند بخش می‌باشد. برای مثال وقتی که یک زمین به وسیله مالکان آن به چند قسمت تقسیم می‌شود عمل تفکیک صورت گرفته است.
استفاده از نقشه تفکیکی یا تک‌خطی برای سازمان ثبت اسناد بیشترین کارایی را دارد؛ زیرا از طریق آن می‌توان حد و مرز زمین و املاک و ارزش آن‌ها را مشخص نمود. به عبارت دیگر از نقشه تک‌خطی برای جدا نمودن دو خانه یا دو بخش از یک زمین از یکدیگر استفاده می‌کنند.
به وسیله این نقشه و جدا نمودن حد و مرز زمین‌ها و آپارتمان‌ها از یکدیگر می‌توان ارزش هر آپارتمان را به وسیله کارشناس به صورت جداگانه تعیین نمود. یکی دیگر از مهم‌ترین کاربردهای نقشه تک‌خطی این است که با استفاده از این نقشه می‌توان از سازمان ثبت اسناد و املاک کشور سند تک برگ دریافت نمود. همچنین از دیگر کاربردهای این نقشه این است که برای دریافت پایان کار ساختمان نیز باید نقشه تک‌خطی را تهیه نمود.
بنابراین، جهت انجام برخی از کارها باید طبق دستور سازمان ثبت اسناد، سازمان نظام مهندسی و شهرداری نقشه تک خطی را تهیه و ارائه نمود.
ابزارهای مورد نیاز برای تهیه نقشه تک‌خطی آپارتمان
- برای تهیه نقشه تک‌خطی آپارتمان باید از تمام بخش‌های آپارتمان مانند راه‌پله، حیاط، پشت‌بام، پارکینگ و غیره نقشه‌برداری انجام داد.
- قطر دیوارها، تراس، فرورفتگی‌ها و غیره نیز باید در نقشه تک‌خطی مشخص باشد و جزء محیط شخصی مالک باشد.
- کانال‌های کولر، مساحت داکت‌ها، لوله‌های بخاری و غیره در نقشه تک خطی به عنوان مشاعات باید درج شوند.
- در نقشه‌های تک‌خطی مساحت دیواری که مابین فضای خصوصی مالک و مشاعات قرار دارد باید به نفع مالک در نظر گرفته شود.
- در این نقشه‌ها باید مساحت دیوار واقع شده بین فضای خصوصی مالکان به طور مساوی تقسیم شود.
- در نقشه‌های تک خطی مساحت دو قسمت از آپارتمان مانند تراس و بالکن باید به صورت جداگانه درج شود.
- در این نقشه‌ها درز انقطاع (فاصله مابین دو سازه به منظور عدم برخورد آن‌ها با یکدیگر در زمان وقوع زلزله) نیز باید به طور دقیق اندازه‌گیری شود.
نقشه تک‌خطی یا تفکیکی آپارتمان باید به وسیله کارشناس نقشه‌برداری که به تفکیک آپارتمان تسلط دارد انجام شود و تهیه نقشه بدون تأیید کارشناس ارزش و اعتبار قانونی ندارد. لازم به ذکر است که زمانی که آپارتمانی را پیش‌فروش می‌کنند قبل از این که تفکیک ساختمان به طور قانونی انجام شود خریداران باید نقشه تک‌خطی تهیه کنند تا مساحت آپارتمان پیش‌فروش شده تأیید شود. نقشه‌های تک خطی باید به وسیله سازمان نظام مهندسی و کارشناسان رسمی دادگستری تأیید و مهر شوند.
شیوه تهیه نقشه تک خطی
قبل از این که بخواهید از شهرداری جواز پایان کار دریافت نمایید باید نقشه تک‌خطی یا همان نقشه تفکیکی از ساختمان را تهیه نمایید. برای تهیه این نقشه کارشناس رسمی دادگستری که متخصص در امور ثبتی است به محل ملک مورد نظر رفته و با ابزارهای مخصوص نقشه‌برداری مانند دوربین و متر لیزری و غیره نقشه UTM تک‌خطی را تهیه می‌کند.
مهندس نقشه‌برداری نیز که دارای پروانه از سازمان نظام مهندسی است به وسیله ابزارهای نقشه‌برداری نقشه تک‌خطی را تهیه می‌کند. پس از این که اطلاعات زمین به وسیله کارشناس مربوطه برداشت شد این اطلاعات تخلیه شده و با انجام کارتوگرافی و کروکی رسم شده به صورت دستی اطلاعات برداشت شده به صورت خواندن کد رسم می‌شوند. سپس نقشه تک‌خطی نهایی به وسیله کارشناس دادگستری تهیه شده و با تأیید و مهر وی برای انجام مراحل بعدی به متقاضی تحویل داده می‌شود.
مراحل ترسیم نقشه تک خطی به شرح زیر است:
- در ابتدا پلان‌ها و نماها را اندازه‌گیری و رسم می‌کنند و مغایرت‌ها و تفاوت‌ها را به وسیله آن مشخص می‌کنند.
- مبلمان و وسایل مورد نظر برای لابی و پارکینگ و نحوه قرارگیری خودروها در پارکینگ را مشخص می‌کنند.
- محل قرارگیری انباری و خرپشته را نیز در نقشه باید رسم کرد.
- مساحت راه‌پله و آسانسور و نورگیر هر یک از طبقات باید به صورت جداگانه رسم شده و طبق استانداردهای تعیین شده باشد.
- مساحت زمین ساخته شده باید بدون در نظر گرفتن درز انقطاع درج شود.
- مساحت درز انقطاع‌ها نیز باید تعیین شود.
- بالکن و فضای تجاری باید در نقشه ترسیم شود.
- جداول و مشخصات آپارتمان باید تکمیل شوند.
- نوع پلان تأیید شده باید مشخص شود.
- تعداد واحدهای مسکونی و تجاری و غیره نیز باید تعیین شوند.
با توجه به مطالب ذکر شده یکی از مهم‌ترین کارهایی که پس از ساخت ساختمان باید انجام داد تهیه نقشه تک‌خطی به صورت کاملاً دقیق است. مجموعه مهندس دارای تیمی متشکل از مهندسان نقشه‌ب ردار حرفه‌ای و باتجربه است که انواع نقشه شمیم، تک‌خطی، یوتی‌ام و غیره را با دقت بسیار بالا تهیه کرده و شما را در انجام انواع نقشه‌برداری هوایی و زمینی و غیره یاری می‌کنند.