به علت سختی تهیهی مواد شیمیایی مرک ، سالیان زیادی است که این شرکت با فعالیت موثر خود در زمینهی اعطای نمایندگی های گسترده در سطح جهان، گام بزرگی در جلب رضایت مشتریان خود برداشته است. نمایندگی فروش محصولات مرک در ایران متعلق به شرکت دایا اکسیر میباشد. در میان لیست مراکز فروش مواد شیمیایی تهران ، شرکت دایا اکسیراز جمله محدود شرکتهای معتبری است که سابقهی طولانی مدتی در فروش مواد آزمایشگاهی مختلف از جمله آمونیوم آهن سولفات 6 آبه دارد. در ادامه به بیان اطلاعاتی پیرامون این نمک معدنی خواهیم پرداخت.
آمونیوم آهن سولفات 6 آبه
بررسی ماهیت شیمیایی آمونیوم آهن سولفات 6 آبه
مادهی مورد بررسی در این مقاله، آمونیوم آهن سولفات 6 آبه یا آمونیوم آهن (II) سولفات است. از جمله نامهای دیگری که معرف این مادهی شیمیایی است، میتوان به Ferrous ammonium sulfate، Ammonium iron sulfate و Mohr’s salt اشاره کرد. فرمول شیمیایی بیآب این نمک ،Fe(SO 4 )(NH 4 ) 2 (SO 4 ) و در حالت آبدار به صورت Fe(SO 4 )(NH 4 ) 2 (SO 4 )·6H 2 O تعریف شده است. نمک آمونیوم آهن سولفات آبی-سبز است و چگالی آن 1.86 g/cm 3 برآورد شده است. نقطهی ذوب آن 100 to 110 °C (212 to 230 °F; 373 to 383 K) ، اما نقطهی جوش آن قابل اجرا نمیباشد(Not applicable). این نمک معدنی در حالت آبدار به میزان 269 g/L در آب حل میشود. سولفات آمونیوم آهن (II) حاوی دو کاتیون Fe 2+ و NH 4 + است. از این رو، به عنوان نمک مضاعف سولفات آهن و سولفات آمونیوم طبقهبندی میشود.
این نمک به عنوان یک معرف آزمایشگاهی عمل میکند. علت این امر، تبلور آسان و ایجاد کریستالهایی مقاوم در برابر اکسیداسیون توسط هوا است. مانند سایر نمکهای سولفات آهن در آب حل میشود و کمپلکس آبی + [Fe(H 2 O) 6 ] 2 را ایجاد میکند. شکل معدنی این مادهی شیمیایی به صورت موریت است. این ترکیب عضو گروهی از سولفاتهای مضاعف به نام شونیتها یا نمکهای توتون میباشد. نمکهای Tutton کریستالهای مونوکلینیک را تشکیل میدهند و دارای فرمول M 2 N(SO 4 ) 2 ·6H 2 O (M = مونوکاسیونهای مختلف) هستند. با توجه به نوع پیوند، کریستالها از مراکز هشت وجهی +2 [Fe(H 2 O) 6 ] تشکیل میشوند که با سولفات و آمونیوم پیوند هیدروژنی برقرار میکنند. نمک Mohr با حل کردن مخلوط هم مولار سولفات آهن هیدراته و سولفات آمونیوم در آب حاوی کمی اسید سولفوریک و سپس قرار دادن محلول حاصل در معرض تبلور تهیه میشود.
استفاده از آمونیوم آهن سولفات به عنوان معرف تیتراسیون
کاربردها و قابلیتهای آمونیوم آهن سولفات 6 آبه
در شیمی تجزیه، آمونیوم آهن سولفات 6 آبه منبع ارجح یون آهن است زیرا جامد با ماندگاری طولانی ایجاد کرده و در برابر اکسیداسیون مقاوم است. این پایداری تا حدودی به محلولهایی گسترش مییابد که منعکسکننده اثر pH روی زوج ردوکس آهن-فریک هستند. حتی این اکسیداسیون در pH بالا با سهولت بیشتری انجام میشود. یونهای آمونیوم محلولهای این نمک را مقداری اسیدی میکنند، درنتیجه این فرآیند اکسیداسیون کند میگردد. از دیگر کاربردهای این ماده میتوان معرف تیتراسیون و واکنشهای شیمیایی مختلف اشاره کرد. این نمک در علم پزشکی نیز کاربرد دارد. به عنوان مثال، در علم بیوشیمی ، از سولفات آمونیوم آهن به عنوان کاتالیزور بازیابی فعالیت برخی آنزیمها استفاده میکنند. این ماده همچنین در نانو ردیاب سنتز شده ferritin نیز مورد استفاده قرار میگیرد.