یکی از تمهیداتی که در شبکه‌های زیرزمینی آب، فاضلاب، گاز و… سنجیده می‌شود، ایجاد دریچه‌های آدم‌رو است. این دریچه که به اندازه تنه یک انسان قطر دارد، امکان دسترسی راحت را به شبکه‌های زیرزمینی جهت نظارت، انجام تعمیرات و… فراهم می‌کند. دریچه با درپوشی به اسم منهول پوشیده می‌شود تا از سقوط اشیا و ادم‌ها جلوگیری کند. دریچه(درپوش) منهول از نظر متریالِ ساخت، میزان مقاومت، ابعاد و شکل انواع مختلفی دارد که هر کدام در پروژه‌های متفاوتی به‌کار گرفته می‌شود. یکی از نگرانی‌هایی که در این حوزه وجود دارد، نحوه انتخاب دریچه منهول مناسب برای پروژه است که در این مقاله سعی کردیم، انواع آن را به تفصیل معرفی کرده و شما را برای انتخاب دریچه مناسب پروژه‌تان راهنمایی کنیم پس تا پایان مقاله همراه ما باشید.
انواع دریچه منهول
همان‌طورکه در ابتدای مقاله به آن اشاره کردیم، دریچه(درپوش‌های) منهول از سه منظر دسته بندی می‌شوند که این دسته‌بندی به ترتیب زیر است:
- از نظر جنس و متریال ساخت
- از نظر ابعاد و شکل
- از نظر سطح و میزان مقاومت دربرابر فشار
انواع دریچه منهول از نظر جنس و متریال ساخت
درپوش‌های منهول از نظر جنس و متریال ساخت به چهار مدلِ پلی‌اتیلن، کامپوزیت، بتن و چدن تقسیم می‌شوند. در ادامه مقاله به معرفی این چهار مدل می‌پردازیم و درباره‌ی ویژگی هر یک صحبت خواهیم کرد.
دریچه منهول پلی‌اتیلن
این مدل از دریچه‌های منهول از مواد پلی‌اتیلن با کیفیت بالا ساخته می‌شود. پلی‌اتیلن نوعی پلیمر درجه یک است که در صنعت پلاستیک‌سازی به کار می‌رود. دریچه‌های پلی‌اتیلنی سبک هستند و در مقایسه با بقیه انواع دریچه‌ها آسان‌تر نصب می‌شوند. علاوه برآن در برابر ضربه و خوردگی مقاومند و بسیار عایق‌بندی فوق‌العاده‌ای دارند. اگرچه این مدل از درپوش‌های منهول کاربردهای مختلفی دارد اما بیشتر در شبکه‌های جمع‌آوری آب شهری و سیستم فاضلاب استفاده می‌شوند.
دریچه منهول کامپوزیت
یکی از پیشرفته‌ترین انواع دریچه‌های منهول، دریچه کامپوزیتی است. این درپوش از ترکیب الیاف مقاوم و تقویت‌شده، رزین پلیمر و فلزات ساخته می‌شود. درپوش‌های منهول کامپوزیتی در برابر رطوبت و تغییرات جوی مقاومند و دچار زنگ‌زدگی نمی‌شوند. این دریچه‌ها در صنایع مختلفی مثل صنعت برق، نفت، گاز، آب و فاضلاب کاربرد دارد.
دریچه منهول چدنی
این دریچه از چدن ساخته می‌شود. چدن ترکیب آلیاژ آهن، کربن و فلزات دیگر به دست می‌آید به همین خاطر، این مدل از دریچه‌های منهول بسیار در برابر ضربه و حرارت مقاوم است و عمر و دوام طولانی دارد. این دریچه‌ها در شرایط مختلف، عملکرد فوق‌العاده‌ای دارند و بهترین انتخاب برای سیستم فاضلاب، جمع‌آوری آب باران و مدیریت شبکه‌های زیرزمینی است. ناگفته نماند که ترکیب و فرمولاسیون صحیح و دقیق آلیاژها در جنسِ چدن تولید شده، نقش بسیار حائز اهمیتی دارد و به دوام و مقاومت هرچه بیشتر این درپوش‌های منهول کمک می‌کند. درحال حاضر شرکت zobrizan زیر نظر مهندسین متخصص و با فرمولاسیون دقیق، مرغوب‌ترین دریچه‌های منهول چدنی را تولید می‌کند.
دریچه منهول بتنی
دریچه‌های بتنی از میلگردهای فولادی و بتن ساخته می‌شوند و به همین خاطر در مقایسه با بقیه انواع دریچه‌ها دربرابر فشار وزن و ضربه بسیار مقاومند. دریچه‌های بتنی عمدتا در خیابان‌ها و پارکینگ‌ها که محل تردد ماشین‌های سنگین هستند، نصب می‌شوند. دریچه‌های منهول بتنی دو دسته هستند:
- دریچه‌های بتنی ساده: این دریچه‌ها در خیابان‌های کم تردد و کم ترافیک نصب می‌شوند.
- دریچه‌های بتنی پیش‌تنیده: این دریچه‌ها مقاوم‌ترین نوع دریچه‌های منهول هستند و در خیابان‌های شلوغ با تردد ماشین‌های سنگین نصب می‌شوند.
انواع دریچه منهول از نظر ابعاد و شکل
انتخاب ابعاد و سایز دریچه منهول به نیازهای پروژه، استانداردهای محلی و بین‌المللی و محل نصب دریچه بستگی دارد. با توجه به جدول زیر می‌توانید دریچه مناسب را برای پروژه‌اتان انتخاب کنید.
| شکل دریچه | ابعاد دریچه | ارتفاع |
| گرد | قطر داخلی: ۱۲۰- ۶۰ سانتی‌متر قطر بیرونی: ۱۴۰-۸۰ سانتی‌متر | ۲۰_۱۰ سانتی‌متر
|
| مستطیلی | طول: ۹۰- ۶۰ سانتی‌متر عرض: ۸۰- ۵۰ سانتی‌متر
|
۲۰_۱۰ سانتی‌متر |
ناگفته نماد که برای مصارف صنعتی یا بزرگراه‌های پرتردد دریچه‌های بتنی با ابعاد بزرگ‌تری نیز ساخته می‌شود.
انواع دریچه منهول از نظر میزان مقاومت دربرابر فشار
دریچه‌های منهول براساس استاندارد EN124 که تعیین‌کننده میزان مقاومت دریچه است به شش نوع A تا F تقسیم می‌شوند. در جدول زیر می‌توانید با انواع دریچه‌ها، میزان مقاومت هرکدام و کاربردشان آشنا شوید.
| نوع دریچه | میزان مقاومت | کاربرد |
| دریچه کلاس A15 | تحمل بار تا وزن ۱٫۵ تن | نواحی که فقط براى عابران پیاده و دوچرخه سواران حركت مى كنند
|
| دریچه کلاس B125 | تحمل بار تا وزن ۱۲٫۵ تن | نواحى پياده رو و نظاير آن، نواحى پارك خودرو |
| دریچه کلاس C250 | تحمل بار تا وزن ۲۵ تن | حاشيه جداول خيابان ها ،هنگامى كه اندازه گيرى از لبه حاشيه جدول انجام مى شود، حداكثر ۵/۰ متر تا ماشين رو و ۰/۲ متر تا پياده راه امتداد ميابد. |
| دریچه کلاس D400 | تحمل بار تا وزن ۴۰ تن | قسمت ماشين رو خيابان ها ، شانه هاى تحكيم شده ونواحى پارك خودرو براى انواع خودرو هاى جاده اى |
| دریچه کلاس E600 | تحمل بار تا وزن ۶۰ تن | نواحى تحمل كننده وسايل نقليه سنگين از قبيل لنكرگاه ها و فرودگاه ها
|
| دریچه کلاس F900 | تحمل بار تا وزن ۹۰ تن | نواحى كه به طور ويژه تحمل كننده وسايل نقليه سنگين هستند مانند فرودگاه |
پرکاربردترین دریچه منهول
پرکاربردترین دریچه‌های منهول دریچه‌های چدنی هستند چون عمر طولانی و دوام بالا دارند و دربرابر ضربه و حرارت مقاومند. علاوه برآن، دریچه‌های چدنی تنوع کاربردی بالایی دارند و در حوزه‌های مختلفی به کار گرفته می‌شوند. همان‌طور که در مقاله به آن اشاره کردیم، فرمولاسیون شیمیایی صحیح و دقیق ساخت چدن نکته کلیدی و حائز اهمیت در تولید منهول‌های چدنی مرغوب است که البته با خرید دریچه چدن ذوب ریزان می‌توانید از کیفیت و دوام کالا مطمئن باشید.
کلام پایانی
در این مقاله درباره‌ی اهمیت و نقش دریچه‌های منهول برای دسترسی و مدیریت شبکه‌های آب و فاضلاب، صحبت کردیم و انواع دریچه‌های منهول را از نظر متریال ساخت، ابعاد و همین طور میزان مقاومت و تحمل بار معرفی کردیم. با توجه به توضیحات مقاله قطعا می‌دانید که انتخاب مناسب‌ترین نوع دریچه منهول به نیازها و استانداردهای پروژه وابسته است. شرکت ZOBRIZAN یکی از معتبرترین و باسابقه‌ترین شرکت‌های ساخت دریچه‌های چدنی است که می‌توانید برای پروژه‌های بزرگ صنعتی، شهری و… به آن اعتماد کنید.