وسواس فکری که یک اختلال اضطرابی است، زندگی فرد را تحت تاثیر خود قرار میدهد. این اختلال شامل افکار و تصاویری مزاحم و ناخواسته است که بهطور مکرر به ذهن فرد حمله کرده و باعث اضطراب و ناراحتی میشوند. برای مقابله با این مشکل، شناخت نشانههای آن ضروری است. در این مقاله، به بررسی ۱۰ نشانه مهم وسواس فکری که باید بشناسید خواهیم پرداخت تا به شما کمک کنیم تا این اختلال را بهموقع شناسایی کرده و به درمان آن بپردازید.
۱٫افکار وسواسی: شروع هر چیز از ذهن
افکار وسواسی افکار ناخواسته و مزاحمی هستند که بهطور مکرر و تکراری در ذهن فرد ظاهر میشوند. این افکار معمولاً شامل تصاویر، کلمات، یا ایدههای مزاحم هستند که باعث اضطراب و ناراحتی شدید میشوند. برای مثال، فرد ممکن است افکار مربوط به آلودگی یا صدمه به دیگران را بهطور غیر ارادی در ذهن خود داشته باشد.
افراد مبتلا به وسواس فکری ممکن است گاهی فکر کنند که این افکار مسئول وقوع اتفاقات بد خواهند بود و به همین دلیل در تلاشند تا آنها را دفع کنند. درمان وسواس فکری معمولاً شامل ترکیبی از درمانهای شناختی-رفتاری و گاهی داروهای ضد اضطراب است که به کاهش شدت این افکار مزاحم کمک میکند.
۲٫ رفتارهای اجباری: تلاش برای کاهش اضطراب
رفتارهای اجباری اقداماتی تکراری هستند که فرد بهمنظور کاهش اضطراب ناشی از افکار وسواسی انجام میدهد. این رفتارها معمولا در پاسخ به یک فکر وسواسی ظاهر میشوند و فرد سعی دارد با انجام آنها از بروز حوادث ترسناک جلوگیری کند. بهعنوان مثال، فردی که افکار مربوط به آلودگی دارد، ممکن است به شستشوی مکرر دستها پردازد تا از ترس آلودگی جلوگیری کند.
این رفتارها میتوانند از نظر فرد منطقی به نظر برسند، اما در واقع بهطور مداوم اضطراب او را تشدید میکنند. این چرخه افکار وسواسی و رفتارهای اجباری زندگی فرد را تحت فشار شدید قرار میدهد. بنابراین، تشخیص و درمان بهموقع این رفتارها، امری ضروری است.
۳٫ تصاویر ذهنی مزاحم: ترس از صحنههای خشونتآمیز
تصاویر ذهنی به تصاویری گفته میشود که بهطور ناخواسته و مزاحم در ذهن فرد ظاهر میشوند و معمولا بسیار ناراحتکننده هستند. این تصاویر شامل صحنههای خشونتآمیز، آلودگی، یا حتی آسیب به دیگران هستند. برای مثال، فردی که وسواس فکری دارد ممکن است تصاویری از صدمه به اعضای خانواده یا حتی خود را در ذهن خود تجسم کند.
این تصاویر ذهنی که گاها با اسکیزوفرنی اشتباه گرفته میشود، موجب ایجاد اضطراب و ناراحتی و احساس گناه در فرد نیز میشوند. بهتر است ابتدا بدانید که اسکیزوفرنی چیست و چه علائمی دارد. پس از آن متوجه خواهید شد که افراد مبتلا به نشانه های بیماری وسواس فکری اغلب از اینکه این تصاویر ذهنی را در ذهن خود دارند، احساس شرم یا نگرانی میکنند.
۴٫ نگرانی بیش از حد: ترس از اشتباهات
نگرانی بیش از حد یکی از خصوصیات افراد دارای وسواس فکری است. این نگرانی معمولا به موضوعات خاصی مانند آلودگی یا اشتباهات مربوط به کارهای روزمره متمرکز میشود. فرد ممکن است مدام نگران باشد که کارهای روزمره او اشتباه است و ممکن است نتایج بدی به دنبال داشته باشد.
برای مثال، فرد ممکن است از اشتباه در قفل کردن در یا خاموش کردن اجاق گاز بترسد و این نگرانی منجر به رفتارهای تکراری مانند چک کردن زیاد میشود. این نگرانیها زندگی فرد را مختل میکنند و روابط اجتماعی او را نیز تحت فشار قرار میدهند.
۵٫ درخواست مکرر تأیید: در جستجوی آرامش
افرادی که مبتلا به وسواس فکری هستند، اغلب نیاز دارند که دیگران بهطور مداوم به آنها تأیید دهند. این افراد ممکن است از دیگران بخواهند که تأیید کنند که همه چیز درست است یا مشکلی وجود ندارد. بهعنوان مثال، ممکن است فرد به همکاران خود مکرراً بگوید که آیا کار خاصی که انجام داده، درست بوده یا نه.
۶٫ ترس از آلودگی: برخورد با میکروبها
ترس از آلودگی یکی از رایجترین نشانههای وسواس فکری شدید است. افرادی که از این نوع وسواس رنج میبرند، بهطور مداوم از میکروبها و کثیفی میترسند و به همین دلیل تمایل به شستشوی مکرر دستها یا تمیز کردن وسایل دارند. این افراد ممکن است از مکانهایی که احتمال وجود میکروبها در آنها بیشتر است، اجتناب کنند و حتی به مکانهای عمومی یا اجتماعات نروند.
۷٫ چک کردن زیاد: نگرانی از اشتباهات
چک کردن زیاد یکی دیگر از نشانههای بارز نشانه های وسواس فکری عملی است. افراد مبتلا به وسواس فکری معمولاً به دلیل ترس از ارتکاب اشتباهات، مکررا باید چیزها را چک کنند. بهعنوان مثال، فرد ممکن است مجبور باشد چندین بار در طول روز درهای خانه را چک کند تا مطمئن شود که قفل هستند یا اجاق گاز خاموش است.
۸٫ رفتارهای انباشتگی: جمعآوری بیهدف
رفتارهای انباشتگی یکی از ویژگیهای رایج در افراد مبتلا به وسواس فکری است. این افراد تمایل دارند تا اشیاء را جمعآوری کنند و از دور انداختن آنها اجتناب کنند، حتی اگر ارزش زیادی نداشته باشند. این انباشتگی میتواند در خانه یا محل کار باعث ایجاد مشکلات فراوانی شود و حتی زندگی فرد را مختل کند.
۹٫ نیاز به تقارن و نظم: ترتیب خاص اشیاء
افرادی که دچار وسواس فکری هستند، ممکن است نیاز مفرطی به تقارن و نظم داشته باشند. این افراد تمایل دارند که اشیاء را به شکلی خاص و منظم ترتیب دهند تا احساس راحتی کنند. بهعنوان مثال، ممکن است فرد بهطور مکرر مجبور باشد که کتابها یا دیگر اشیاء را به صورت دقیق و متقارن مرتب کند.
۱۰٫ افکار وسواسی خالص: بدون رفتار ظاهری
افکار وسواسی خالص به افکاری اطلاق میشود که بهطور مزاحم در ذهن فرد ظاهر میشوند اما هیچ رفتار ظاهری برای کاهش اضطراب وجود ندارد. این افکار معمولاً شامل نگرانیهای مربوط به آسیب به خود یا دیگران هستند و باعث ناراحتی شدید میشوند. افراد مبتلا به این نوع وسواس ممکن است از انجام فعالیتهایی که به نظر خطرناک میرسند، اجتناب کنند و بهطور مداوم نگرانیهایی در ذهن خود داشته باشند که هیچگونه رفتار جبرانی ندارند.
نتیجهگیری
وسواس فکری یکی از اختلالات اضطرابی است که میتواند تأثیرات زیادی بر زندگی فرد بگذارد. شناخت نشانههای وسواس فکری و نشانههای بیماری وسواس فکری به فرد کمک میکند تا بهموقع درمانهای لازم را آغاز کند. در کنار درمانهای دارویی، درمانهای شناختی-رفتاری میتوانند به فرد در کنار آمدن با این افکار و رفتارهای مزاحم کمک کنند و کیفیت زندگی او را بهبود بخشند.